Üniversitemiz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Ayşe Şahin, Doç. Dr. Arzu Seçer ve doktora öğrencisi Gizem Aydan tarafından hazırlanan “Are We Confident with Our Food: Drivers Affecting Consumer’s Food Fraud Avoidance Behaviour for Milk and Dairy Products” başlıklı araştırma makalesi, süt ve süt ürünlerinin gıda hileciliğindeki en riskli gruplar arasında olduğunu ortaya çıkardı.
British Food Journal adlı Q1 etki faktörlü dergide yayınlanan makalede, tüketicilerin süt ve süt ürünlerinde yapılan gıda hileciliğine yönelik bakış açıları ve farkındalıkları ile gıda hileciliğinden kaçınma davranışlarını etkileyen faktörler incelendi. Araştırmaya katılan tüketicilerin gıda hileciliğinden kaçınma davranışını önemli şekilde etkileyen faktörler elde edilen bulgular doğrultusunda belirlendi ve tüketicilerin gıda hilelerine karşı bilinç düzeylerinin artırılması amaçlandı. Ayrıca, sektörde yer alan işletmelere, pazarlama yöneticilerine ve politika yapıcılara öneriler sunuldu.
Konu ile ilgili konuşan öğretim üyemiz Prof. Dr. Ayşe Şahin, “Gıda hileciliği, ekonomik kazanç için gıdanın, gıda içeriklerinin veya gıda ambalajının kasıtlı olarak değiştirilmesi, ürünlerin yanlış ve yanıltıcı biçimde tanıtılmasıdır. Üniversitemiz bünyesinde gerçekleştirdiğimiz bu çalışmamızda tüketicilerin hileli süt ve süt ürünlerinden kaçınma davranışlarını etkileyen faktörleri ortaya koymayı amaçladık. Bu çalışma, tüketicilerin gıda hileciliğine yönelik algılarının, farkındalıklarının, tüketici değerlerinin ve bilgi paylaşımının, hileli ürünlerden kaçınma davranışları üzerindeki etkisini bir model içinde ortaya koymuştur.” ifadelerine yer verdi.
Makale yazarlarından öğretim üyemiz Doç. Dr. Arzu Seçer ise, “Tüketiciler arasındaki bilgi paylaşımı hem algılanan risk hem de gıda hileciliğinden kaçınma davranışı üzerine doğrudan olumlu bir etkiye sahiptir. Başka bir ifadeyle, tüketiciler sosyal çevrelerinden (arkadaşları, aileleri veya faklı referans grupları), resmi kaynaklardan (etiketler, şirketler ve yetkili kurumlar) ve medyadan (sosyal medya, TV, gazete ve radyo) daha fazla bilgi aldıklarında, gıda hileciliğine yönelik daha yüksek farkındalıkla satın alım yapmaktadır. Bu noktada, doğru ve güvenilir bilgilerle toplumun bilinç düzeyinin yükseltilmesi büyük önem taşımaktadır.“ dedi.
Doktora Öğrencisi Gizem Aydan da “Dünyada ve Türkiye’de sahtecilik faaliyetlerinin en yaygın olarak gerçekleştirildiği ve gıda sektöründe önemli bir endişe kaynağı haline gelen ürün grubunun süt ve süt ürünleri olduğu pek çok çalışmada ifade edilmektedir. Öyle ki, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın verilerine göre, yapılan denetimlerde hileli bulunan gıdalar arasında süt ve süt ürünleri (%38) ilk sırada yer almaktadır. Çalışmamızda, tüketiciler gıda hileciliğiyle ilgili en çok bilgiyi büyük oranda sosyal medyadan, Tarım ve Orman Bakanlığı resmi kayıtları ve televizyondan edinmektedir.” ifadelerini kullandı.
Gıda hileciliğine karşı tüketiciler bireysel olarak yapabilecekleri konusuna da değinen öğretim üyelerimiz, bu konuda yapılabilecekleri şöyle sıraladı:
Evde Basit Testler Uygulamak (Görsel ve Duyusal Kontrol): Süt kaynatıldığında üstünde kalın kaymak tabakası oluşmuyorsa, içinde su veya bitkisel yağ olabilir. Yoğurt sulanıyor, ekşimiyor veya uzun süre bozulmuyorsa, doğal olmayabilir.
Şüpheli Ürünleri Bildirmek: Tadında, kokusunda, görünümünde anormallik fark ettiğiniz ürünleri yetkili kurumlara bildirin (Alo 174 Gıda Hattı veya CİMER). Bu hem sizin hem de toplumun sağlığı için önemlidir.
Ürünleri güvenilir yerlerden almak, fiyatlara dikkat etmek ve etiketleri okumak.
Sertifikalı ve onaylı ürünleri tercih etmek.
Araştırma makalesine ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Basın ve Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü
